Món ngon từ hoa ban
Về nhà bà Mai, chúng tôi bắt tay học chế biến món ăn từ hoa ban! Nào là hoa ban xào, nộm, nấu canh, nhồi cá (trần hoa, bóp nhuyễn, nhồi vào bụng cá), nhồi thịt gà nướng…


Bà Mai tủm tỉm: "Mỗi món có cách chế biến riêng của nó. Từ ban xào, ban đồ, ban nhồi đều phải công phu, tỉ mỉ”. Hoa ban hái về, nhặt lấy cánh và nhụy hoa nhẹ nhàng đem rửa nước sạch, trần qua nước nóng. Để ráo nước, đem vò nát rồi trộn thịt băm, gia vị rồi nhồi cá, gà. Hoặc đem xào măng, nấu canh, thổi xôi, làm nộm cùng các loại rau khác…

Sau chừng hai giờ, bữa cơm hoa ban được dọn ra. Chiếc mâm truyền thống của người Thái hôm nay sáng bừng lạ lùng nhờ một hình trái tim xếp bằng hàng chục bông hoa ban, bao quanh các món ăn. Măng đắng xào bình thường có vị đăng đắng của măng, nhưng xào cùng hoa ban lại phảng phất thêm cái ngòn ngọt, bùi bùi. Bà Mai mời chúng tôi món canh khẩu bưa (canh xương nấu với bột gạo nếp, hoa ban), thấy vị ngọt của bột gạo, canh xương. Gắp mấy cánh ban đưa lên miệng thấy ngọt mát, lại mềm. Mềm vậy song cánh hoa không nát!
 
Xem cách chế biến và thưởng thức mâm cỗ hoa ban, phóng viên Hồng Thuận của kênh truyền hình VTC8 nhận xét đã đi nhiều vùng, thưởng thức nhiều món lạ. Nhưng chưa đâu thấy có nghệ thuật ẩm thực tinh tế, lấy một loài hoa rừng làm trung tâm như vậy.


Tour đời hoa "khép kín”
Uống cạn chén rượu chia tay với chủ nhà, chúng tôi hẹn quay sẽ lại Mộc Châu để tận hưởng cảm giác một tay cầm kẹp nướng, tay kia khẽ quạt than, mắt nheo nheo vì khói, mũi không nhừng hít hà mùi thơm các loại gia vị quyện trong những món ăn hấp dẫn.
Bà Lữ Thị Mai cho biết thêm đã cùng một số bạn cùng bản thành lập Câu lạc bộ du lịch Hoa Ban, phục vụ biểu diễn văn nghệ, ăn ngủ cho khách du lịch và kiêm luôn hướng dẫn viên dẫn đi ngắm hoa, dạy chế biến hoa.
Hoa ban thường nở nhiều trên vòng cung du lịch Tây Bắc từ đầu tháng 3 đến giữa tháng 4 Dương lịch. Tại Sơn La, ban mọc nhiều nhất ở Mộc Châu (trùng với thời điểm người Thái tổ chức lễ hội Hết Chá), Yên Châu, TP. Sơn La. Ông Ngô Thành Đạo, chuyên viên Ban quản lý Khu du lịch Mộc Châu, cho biết, cơ quan này vừa kết nối các dịch vụ để hoàn thiện sản phẩm dẫn khách ngắm rừng hoa ban tại bản Áng 2 (hoặc thị trấn Mộc Châu, xã Chiềng Hắc, Chiềng Khoa…), hái hoa ban rồi về nhà dân học chế biến món ăn từ hoa ban.
Ban quản lý sẽ tư vấn miễn phí các thông tin cần thiết để khách và lữ hành tiếp cận với tour này.